Prezes – Ewa Sawicka – Sienkiewicz

W latach 2001-2002 szukaliśmy kontaktu z organizacją, która mogłaby nam pomóc w podnoszeniu kwalifikacji mieszkańców obszarów wiejskich, po naszym przeniesieniu do Rzędziszowic, wsi pod Wrocławiem. Mieliśmy zamysł, aby w Łozinie powstał Ośrodek Szkoleniowy, który – podobnie jak uniwersytety ludowe – będzie służył lokalnej społeczności. Niestety, nie zdążyliśmy już spotkać się z prof. Czesławem Opalińskim, który był wówczas prezesem OR TUL we Wrocławiu. Po nawiązaniu kontaktu z Jadzią Harasimowicz (dzięki prof. dr hab. Andrzejowi Koteckiemu, Jej byłemu uczniowi), która zaaprobowała naszą inicjatywę oraz wsparciu wielu profesorów Uniwersytetu Przyrodniczego (dawniej Akademii Rolniczej) rozpoczęliśmy działalność edukacyjną. Wymienię tu prof. dr hab. Zuzannę Borcz, wieloletniego wiceprezesa OR TUL we Wrocławiu, prof. dr hab. Jana Kaczmarka, dr Zbigniewa Kuriatę, dr Dariusza Zalewskiego oraz dr Annę Borcz.

Takie były początki naszej działalności i teraz, po ponad dwudziestoletniej pracy społecznej wiem, że wszystko zależy od ludzi, ich kreatywności i dobrej współpracy z lokalnymi Samorządami, które pomogą zyskać fundusze na taką działalność.

Odział Regionalny TUL we Wrocławiu działa przede wszystkim poprzez swoje jednostki terenowe, z których każda obecnie realizuje nieco inne zadania, wymienię tu:

• Koło Środowiskowe w Miliczu,
• Koło TUL w Sławie,
• Ośrodek Szkoleniowy w Łozinie,
• Koło w Zgorzelcu (do roku 2016).

Zgodnie ze Statutem Towarzystwa Uniwersytetów Ludowych poszczególne koła OR TUL we Wrocławiu realizowały zadania, wśród których należy wymienić: edukację ustawiczną, wspomaganie rozwoju osobistego oraz inicjatywy na rzecz podtrzymywania tradycji i krzewienia kultury.

Koło Środowiskowe w Miliczu Oddziału Regionalnego TUL we Wrocławiu

Koło środowiskowe TUL w Miliczu prowadzi Krystyna Wesołowska (poprzednio jako prezes działał śp. Antoni Papliński).

Koło organizuje spotkania noworoczne zawsze na początku roku, które obejmują wspólne kolędowanie oraz degustację tradycyjnych potraw wigilijnych, przygotowanych przez członków TUL.

W 2017 r. na zakończenie rocznej działalności zorganizowano w Miliczu spotkanie opłatkowo-noworoczne całego Oddziału Regionalnego TUL w „Pierogarni nad Zalewem”. Na szczególne podkreślenie zasługuje piękne wykonanie kolęd przez zespół milicki. Każda kolęda poprzedzona była krótką historią o autorze, jej powstaniu oraz tradycji śpiewania. W spotkaniu wzięło udział ponad 60 osób, w tym członkowie TUL z Wrocławia, Łoziny, Długołęki i Bielawy.

Przez cały okres działalności organizowane były cykliczne spotkania (raz w miesiącu), mające na celu integrację środowiska, nieustającą edukację oraz podtrzymywanie tradycji (przytoczę ostatnie lata):

• prowadzono warsztaty plastyczne i śpiewacze;
• zorganizowano w Domu Kultury w Miliczu wieczór twórczości poetyckiej Mariana Skowrona „O Tej, która nie zginęła;
• wykonywano palmy wielkanocne na konkurs, organizowany przez Dom Kultury w Miliczu, zostały one wyróżnione za pomysłowość i oryginalność;
• kultywowano wykonywanie pieśni ludowych – wykonywano ozdoby Bożonarodzeniowe.

Praktycznie co roku organizowano spotkania wiosenne – „majówki”, np. spotkanie przy kawie pt.: „Wiosna w przyrodzie i w naszych sercach” oraz warsztaty śpiewacze. „Majówki” odbywały się w miejscowości Ostoja k/Milicza. W spotkaniach tych brali udział członkowie TUL z Łoziny, Wrocławia oraz Sławy.

Z okazji jubileuszu UTW animatorka kultury, Krystyna Paplińska, wystawiła wspólnie z biblioteką publiczną swoje prace malarskie i plastyczne oraz rękodzieło. „Mała Scena”, zorganizowała wieczór patriotyczny z okazji Dnia Niepodległości.

W okresie jesienno-zimowym organizowano wieczory wspomnień, np.: „Oni nadal są wśród nas” – wieczór wspomnień o TUL-owcach. Wieczór patriotyczny „O tej, która nie zginęła”, występy uczniów Technikum Leśniczego i wspólne śpiewanie pieśni patriotycznych (spotkanie pokoleń). „Andrzejki” TUL-owskie, w tym zabawy towarzyskie, zawsze pełne humoru, a także warsztaty „Gimnastyka umysłu”.

Członkowie TUL wspólnie ze stowarzyszeniem „Owocowa Wieś” z Miłosławic wzięli udział w projekcie na wykonanie kart świątecznych, wyrobów z lnu, mydeł glicerynowych i biżuterii oraz malowania na szkle.

Udział członków TUL w wybranych tematycznie warsztatach (przy realizacji projektu „Akademia Wiedzy Koniecznej, jako ośrodek lokalnej wiedzy i edukacji” – Love):

• warsztaty baristyczne;
• warsztaty filmowo-teatralne;
• warsztaty florystyczne;
• ziołolecznictwo;
• międzykulturowość;
• warsztaty plastyczne;
• warsztaty kulinarne.

Koło Środowiskowe w Miliczu poprzez swoich członków współpracuje ze stowarzyszeniami i organizacjami pozarządowym, takimi, jak: Diabetycy, UTW, Amazonki i Stowarzyszenie nad Baryczą „Owocowa Wieś”.

Koło w Sławie Oddziału Regionalnego TUL we Wrocławiu

Koło w Sławie prowadzi Urszula Drożdżyńska.

Działalność nakierowana jest głównie na pracę z młodzieżą z Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych (obecnie – ponadpodstawowych). Szczególną uwagę zwrócono na rozwój kulturowy, rozbudzanie uczuć patriotycznych i budowanie postawy humanistycznej u uczniów.

W Zameczku Myśliwskim w Tarnowie Jeziernym k/Sławy Koło w Sławie zorganizowało dla członków OR TUL we Wrocławiu seminarium, poświęcone genealogii jako drogi prowadzącej do poznania własnej rodziny. W programie było zwiedzanie miasta: „Poznaj Sławę” oraz wykład pana Andrzeja Szczudło na temat: „Genealogie – sięgamy do korzeni” sposoby na poszukiwanie historii rodziny (Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych – ZSP). Następnie w Tarnowie Jeziernym odbył się wieczór świętojański przy ognisku, a w programie „Poszukiwanie kwiatu paproci”.

Corocznie grupa uczniów i rodziców uczestniczyła w wykładach, prezentacjach i pokazach, zorganizowanych w ramach Dolnośląskiego Festiwalu Nauki we Wrocławiu.

Mieszkańcy gminy Wijewo i Sława oraz uczniowie ZSP (46 osób) brali udział w corocznie organizowanym we Wrocławskim Ogrodzie Botanicznym „Festiwalu Dyni”, a uczniowie otrzymali wyróżnienie za dyniowy tort. W kolejnym roku miał miejsce wyjazd na „Festiwal Dyni” do Wrocławia, w którym wzięło udział pięćdziesiąt sześć osób z gminy Sława i Wijewo. Na tym festiwalu została wyróżniona potrawa z dyni, przygotowana przez mieszkańców z Wijewa. Ponadto zorganizowano gminną akademię w Sławie z okazji rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja oraz wyjazd sześćdziesięciu sześciu osób na Jarmark Bożonarodzeniowy do Wrocławia.

W ramach poszerzania wiedzy o świecie i kulturze dla uczniów Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych w Sławie organizowane były cykliczne wyjazdy do Wrocławia na spektakle teatralne i spotkania z ludźmi teatru. Zainteresowanie tego rodzaju działalnością spowodowało poszerzenie grona osób biorących udział w spotkaniach wyjazdowych o rodziców uczniów. Dyskusje prowadzone po powrocie do Sławy świadczą o potrzebie i korzyściach takiej działalności edukacyjnej w ramach TUL.

Koło prowadzi działalność na rzecz rozwoju kulturowego w Sławie. W ciągu ostatnich lat zorganizowano liczne wyjazdy do teatrów we Wrocławiu:

• dwukrotnie uczniowie wybrali się na sztukę „Szalone nożyczki”, wystawianą w Teatrze Komedia we Wrocławiu (pierwszy wyjazd zgromadził pięćdziesięciu trzech uczestników, a kolejny – dwudziestu dwóch);
• na sztuki pt.: „Napój miłosny” oraz „Skrzypek na dachu” do Opery Wrocławskiej udało się ponad pięćdziesięciu mieszkańców gminy Sława i Wijewo;
• na sztukę „Mayday 2” oraz „Z Twoją córką? Nigdy!” w Teatrze Komedia obejrzało czterdziestu dziewięciu uczniów szkoły w Sławie;
• wyjazd na spektakl przedpremierowy sztuki „Damski biznes” we wrocławskim Teatrze Komedia zainteresował również liczną grupę mieszkańców gminy Sława i Wijewo.

W ramach podsumowania realizacji innowacji pedagogicznej „Polubić teatr”, przeprowadzono konkurs wiedzy o teatrze, uświetniony wizytą w Sławie aktorów Wrocławskiego Teatru Komedia.

Ponadto wystawiono w szkole w Sławie spektakl: „Czas Wigilii, czas spokoju”, który społeczność szkolna miała okazję zobaczyć w okresie przedświątecznym.

Koło w Sławie organizowało sesje krajowe. W dniach 30 lipca – 5 sierpnia 2018 r. zorganizowało ogólnopolską sesję letnią TUL, której temat brzmiał: „Być Polakiem, być Europejczykiem na pograniczu Lubuskiego i Wielkopolski”. Uroczystego otwarcia sesji dokonała prezes ZK TUL Elżbieta Gniazdowska i mgr Urszula Drożdżyńska – organizatorka całej sesji letniej TUL w Sławie. Gości przywitał dyr. Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych im. D. Chłapowskiego w Sławie Edwarda Boksa. Wykład inauguracyjny pt.: „Być Polakiem, być Europejczykiem” wygłosił prof. Andrzej Leszczyński.

W ramach programu sesji zwiedzono z przewodnikiem najciekawsze zakątki Sławy, odbył się rejs po Jeziorze Sławskim stateczkiem „Lubuszanin”. Zorganizowano też wycieczkę autokarową do miasta królewskiego Wschowy. W programie było także: spotkanie z przedstawicielami władz powiatu i stowarzyszenia „Wschowa w Europie” oraz zwiedzanie Lapidarium, Klasztoru Franciszkanów, Zboru Ewangelickiego, Zamku Królewskiego itd. Uczestnicy sesji TUL złożyli wizytę w gminie Wijewo i spotkali się z jej wójtem Mieczysławem Drożdżyńskim. Pierwszy laureat tytułu „Zasłużony dla Kultury Gminy Wijewo”, Kazimierz Wolniczak opowiedział o miejscowych zwyczajach ludowych. W ramach spotkania miała miejsce prezentacja filmu o Bartku z piekła, ludowym mędrcu z Miastka. Druga część wizyty to prezentacja pt.: „Gmina Wijewo i jej bohaterowie” (Przemysław Zielnica i Józef Wojciech).

Odbył się wieczór z panią Hanną Olejniczak-Zaworonko i grupą gości z Paryża oraz pracującymi w Sławie obywatelami Ukrainy, uczestnikami projektu edukacyjnego, realizowanego w ZSP Sława, rozmawiano o „tolerancji, ksenofobii”.

O początkach przemysłu przetwórstwa mięsa w Sławie dowiedzieliśmy się podczas spotkania Klaudiuszem Balcerzakiem, przewodniczącym Komisji ds. Promocji Produktów Tradycyjnych i Regionalnych w Sejmiku Województwa Lubuskiego. Uczestnicy sesji wzięli też udział w korowodzie i innych imprezach „Dni Sławy”.

Podczas sesji odbywały się warsztaty teatralne, prowadzone przez Dorotę Wierzbicką-Mattarelli, aktorkę teatralną i filmową z Wrocławia oraz florystyczne, które przygotował nauczyciel plastyki ze szkoły w Sławie.

Ośrodek Szkoleniowy w Łozinie Oddziału Regionalnego TUL we Wrocławiu

Ośrodek Szkoleniowy w Łozinie Oddziału Regionalnego TUL we Wrocławiu prowadziła prof. dr hab. Ewa Sawicka-Sienkiewicz.

W okresie sprawozdawczym w Ośrodku Szkoleniowym w Łozinie prowadzone były coroczne warsztaty dla mieszkańców wsi Łozina i okolicznych miejscowości z zakresu ceramiki, florystyki, malarstwa, języka niemieckiego i obsługi komputera, stanowiące kontynuację z lat poprzednich. Ze względu na specyfikę środowiska na wsi warsztaty były organizowane w okresie jesienno-zimowym.

Podtrzymywane były także kontakty z Uniwersytetem Przyrodniczym we Wrocławiu. Organizowano wystawy prac z ceramiki i bukieciarstwa, wykonanych podczas szkoleń. Wśród zaproszonych gości znaleźli się wykładowcy, przedstawiciele Zespołu Szkół w Łozinie, Koła w Miliczu oraz mieszkańcy Łoziny.

W latach 2015-2017 zorganizowano nieodpłatne szkolenia komputerowe dla początkujących, obejmujące sześćdziesięciogodzinny program zajęć podczas dwunastu spotkań. Firma SUPERSONIC oraz Towarzystwo Miłośników Chrząstawy wspólnie z Ośrodkiem Szkoleniowym w Łozinie zorganizowano kursy komputerowe dla osób w wieku od dwudziestu sześciu do ponad sześćdziesięciu lat. Kurs obejmował następujące bloki tematyczne: obsługa systemu Microsoft Windows, przetwarzanie tekstów oraz przeglądanie stron internetowych. Dzięki współfinansowaniu przez Unię Europejską udział w kursie był bezpłatny. Firma SUPERSONIC zapewniła wykwalifikowana kadrę trenerską, indywidualny dostęp do komputerów, podręczniki oraz możliwość uzyskania certyfikatu ECDL.

Co roku, w maju, odbywały się spotkania z okazji Dnia Matki, na których tradycyjnie występowały dzieci ze szkoły podstawowej w Łozinie. Zapraszano także do udziału w spotkaniach najstarsze mieszkanki Łoziny.

Uczestnicy grupy plastycznej brali udział w warsztatach plastycznych z rysunku i malarstwa, które odbyły się we Wrocławiu, w pracowni dr Anny Borcz. Uczestniczki warsztatów wycinały z papieru i malowały gołębie, którymi ozdobiony był most pomorski we Wrocławiu, podczas obchodów Dni Wrocławia.

W okresie jesienno-zimowym, dzięki otrzymywanemu dofinansowaniu przeprowadzono nowy cykl szkoleń w ramach realizacji zadania publicznego, dofinansowanego przez gminę Długołęka: „Działalność wspomagająca rozwój społeczności wspólnot i społeczności lokalnych”.

Zorganizowano następujące warsztaty: bukieciarstwo, ceramika, modelowanie i szycie, biżuteria ręcznie robiona, rysunek i malarstwo oraz kurs języka niemieckiego. Wykonane w ramach warsztatów wyroby z ceramiki i bukieciarstwa oraz modelowania i szycia były wystawione na kiermaszu świątecznym organizowanym w Długołęce w siedzibie gminy.

W 2018 r. realizowano także zadanie publiczne pt.: „Tradycja, kultura i edukacja drogą do integracji społeczności wiejskiej w Łozinie” w ramach zadania publicznego – przeprowadzono warsztaty z zakresu malarstwa, modelowania i szycia, koronkarstwa (szydełkowanie) oraz zaawansowany kurs języka niemieckiego.

We współpracy ze Stowarzyszeniem KRAM (Stowarzyszenie Krzewienia Rękodzieła Artystycznego Mistrzów) prowadzono dodatkowo warsztaty: decoupage oraz maskotki.

Zorganizowane zostały również zajęcia z gimnastyki, które pozwalają na dbanie o zdrowie i utrzymanie dobrej formy fizycznej.

Dodatkowo włączyliśmy do programu spotkania okolicznościowe (Dzień Matki, Opłatek itp.) połączone ze spotkaniami z ciekawymi ludźmi w celu integracji lokalnego społeczeństwa.

Wykłady i prelekcje

Inauguracja sezonu warsztatów następuje w okresie jesienno-zimowym, gdy nie ma już nasilenia intensywnych prac polowych. Na ogół warsztatom towarzyszy wykład z prezentacją multimedialną przedstawicieli różnych dziedzin nauki z uczelni wrocławskich. Warto zwrócić uwagę na wykłady z dziedziny sztuki: architektury, malarstwa i rzeźby, wygłoszone przez pracowników naukowych Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, kierunku: architektura krajobrazu: prof. dr hab. inż. arch. Zuzanna Borcz wygłosiła prelekcję pt.: „Historia ogrodów”, dr inż. Zbigniew Kuriata wygłosił referat zatytułowany „Odnowa polskiej wsi na Dolnym Śląsku”, zaś dr Anna Borcz przedstawiła dwie prezentacje: „Życie ludzi w gotyckim mieście” oraz „Co fotografia dała impresjonistom”. W ramach „Spotkań z Ciekawymi Ludźmi” Wanda Fok mówiła o historii ubioru, przedstawiając krawiectwo i stroje z dawnych epok. Stroje były zawsze dostosowane do różnych stanów społecznych i wieku osób je noszących. Prelegentka należy do Klubu Ludzi Twórczych i Artystów w Skałce k/Kątów Wrocławskich. Podczas wspomnianych spotkań organizowanych wspólnie z Biblioteką w Łozinie można było również bliżej poznać prace Antoniego Tuerle – pszczelarza z Namysłowa. W tym roku Zofia Klonowska opowiedziała o wyprawie do Ameryki Centralnej, w której brała udział „Od Panamy do Meksyku”. Podczas tego wykładu przybliżyła obecnym historię, geografię i zwyczaje ludzi, żyjących w tamtych krajach. Spotkanie to zostało zorganizowane z okazji Dnia Matki w 2015 r. Podczas spotkania „przy kawie” na rozpoczęcie zajęć mgr Maria Dydko poprowadziła ciekawą dyskusję na temat praw pacjenta.

Działalność nasza ma na celu stałe wspomaganie rozwoju społeczności lokalnych, poprzez samokształcenie, wspólną pracę i poszerzanie wiedzy. W ramach tych spotkań przeprowadzono prelekcje na temat zagrożenia chorobami cywilizacyjnymi – ze szczególnym zwróceniem uwagi na problem cukrzycy – dr Agnieszka Szydełko oraz potrzebę urozmaiconej diety – „Rola fitoskładników oraz potrzeba indywidualnej suplementacji dla zdrowia” – prof. Ewa Sawicka-Sienkiewicz.

Sesje krajowe

Oddział Regionalny TUL we Wrocławiu w roku 2015 zorganizował ogólnopolską „Wieczerzę Wigilijną” w Zawoni. Noclegi przygotowano w zabytkowym hotelu „Straszny Młyn” w Czeszowie. Zwiedzaliśmy Bazylikę Mniejszą – Sanktuarium pod wezwaniem św. Jadwigi w Trzebnicy, wysłuchaliśmy koncertu poezji śpiewanej w wykonaniu Beaty Sielickiej-Kowalskiej w zabytkowym kościele w Złotowie. Przygotowano wystawę prac z zakresu malarstwa, które były wykonane przez uczestników warsztatów z Łoziny, w GOK w Zawoni, gdzie odbyła się tradycyjna Biesiada Wigilijna, potrawy tradycyjne przygotowała grupa Koła Seniorów z Zawoni.

Wielu członków OR TUL uczestniczyło w sesjach, organizowanych przez Zarząd Krajowy TUL. Wszystkie wymienione jednostki terenowe OR TUL niejednokrotnie gościły członków organizacji na spotkaniach ogólnopolskich. Na podkreślenie zasługuje aktywność wielu osób i nie sposób wymienić ich wszystkich.

Działanie w OR TUL we Wrocławiu prowadziliśmy razem z moim mężem Andrzejem Sienkiewiczem (dopóki mu zdrowie pozwoliło).

Środowiskowe Koło w Zgorzelcu Oddziału Regionalnego TUL we Wrocławiu

Środowiskowe Koło w Zgorzelcu Oddziału Regionalnego TUL we Wrocławiu prowadził Henryk Różański.

W roku 2015 kontynuowało dotychczasową działalność, biorąc czynny udział w zebraniach, organizowanych przez inne Stowarzyszenia (Transgraniczny Uniwersytet Trzeciego Wieku, TRAMP, Stowarzyszenie Diabetyków itp.). W styczniu 2016 r. dotychczasowy prezes koła, Henryk Różański, przesłał decyzję o rozwiązaniu Koła w Zgorzelcu.

Prof. dr hab. Ewa Sawicka-Sienkiewicz, prezes Oddziału Regionalnego Towarzystwa Uniwersytetów Ludowych we Wrocławiu